Mimarlar ne yapar?
Genel kanı mimarlar bina tasarımı ile ilişkilendirmektedir. Halbuki mimarlar genellikle mekanın tasarlanmasıyla ilgilenmektedirler. Mekan ise hacim, eylem ve duyular ile hissedilen deneyimin bütünleştiği görüş anlarının bütünüdür. Mekanda konsept eylem sabittir. Fakat deneyimleyen üçücü kişiler için mekandaki unsurlar değitikçe, ki buda zamanla olur, mekanın kendiside değişir. Bu durum ise yazının konusu olan mekan ve zamanda yolculuğu anlatır. Hadi bunu örnekleyelim.
A hacim farklı mekanlar
Şimdi mekandaki ışığın pratiklerin yani eylemlerin değişmesi mekanın sizde yarattığı duygunun nasıl değiştiğine bir göz atalım. Aşağıda bazı görseller göreceksiniz. Bu görseller aynı açıdan aynı tasarıma sahip fakat farklı aktörler, nesneler, zaman ve durumları içermektedir.
1. İnşaat
İlk görselde bir usta görüyoruz. Ellerinde eldivenleri ve sıcak çayı. Odada bir semaver, camlarda etiketler ve merdivenin altında bir boya kutusu var. Gün doğmak üzere saat 7:00’ı gösteriyor.
2. Konut
İkinci görselde farklılıklar var. Elemanlar değişmiş. Bir masa, bir yatak, yerde halı ve armut koltukta okuyan bir genç. Şimdi burası neresi? Bir kiralık daire mi yoksa bir yurt odası mı? Saat 13:00 civarı.
3. Harabe
Herşey her zaman yolunda gitmez. Ne kişiler ne mekanlar için. Belli ki bu mekan içinde gitmemiş. Belki ekonomik olarak sürdürülemedi. Belki zaman aralığı olarak bir savaş dönemine yada depreme denk geldi. Dışarıda karlar içeride ise karton üzerinde üşüyen bir sığınmacı var. Vakit gece. Sizde bu mekanda aynı deneyimi edinmek ister miydiniz?
4. Ofis
Son olarak saat 17:00. Tam mesayi bitimi. İçeride bir çalışma masası duvarda bir süs bitkisi, camdan dışarı bakan elinde kahvesini tutan bir kadın. Herşey yolunda gözüküyor. Hatta çoğu kişi işin fazlasıyla ideal.
Sonuç
İşte bahsetmeye çalışılanda bu. Ürettiğimiz şeyde bu. Size o deneyim anını yaşatmak. Çalışma ortamıysa onun en güzel zamanını, yatak odanızsa onun en güzel zamanını. Mekanın devamlılığı için fazla ilgi mi gerekiyor? En az ilgi isteyenide mümkün, en altyapısız zamanda bile size o sıcaklığı verebilecek biçimde. Evet, tam kontrol bir hikaye olabilir ve yaşam çatlaklardan sızıp hayatı devam ettirmektedir. Ama her bireyin yaşadığı o anlar mekanı hafızasında aynen yaşadığı şekliyle hatırlaycaktır ve zamanda öylece taşıyacaktır. Mimarlıkla kalın ve bir tuğlanın kemer olmak istediğini unutmayın.
